Huishoudelijke artikelen en galanterieën in Scherpenzeel.

Tweede van links smid Cees Wesselink, 1930.

Kleine middenstanders hebben steeds meer moeite het hoofd boven water te houden in de strijd tegen de grootwinkelbedrijven. Om zich te onderscheiden van hun concurrenten zoeken de ‘kleintjes’ het vaak in service en kwaliteit. En lang niet altijd zonder succes. In Scherpenzeel zijn daar ook voorbeelden van te vinden. Voor de komst van de grote warenhuizen, waren er in ons dorp meerdere kleine zelfstandigen die in hun winkel luxe en huishoudelijke artikelen en galanterieën aan de man brachten. Over hen informeert Vereniging Oud-Scherpenzeel u vandaag  

 

 


 

 

  In de eerste helft van de vorige eeuw was het heel gewoon dat een loodgieter ook huishoudelijke artikelen als potten en pannen verkocht. Voorbeelden daarvan in Scherpenzeel waren Berendse in de Dorpsstraat en De Koning. Dat is niet zo gek, want als een pan gerepareerd moest worden dan kon je bij diezelfde loodgieter terecht om bijvoorbeeld een handvat te laten solderen. Ook kruideniers deden hun best om een extraatje te verdienen met de verkoop van dit soort artikelen. Maar voor een uitgebreid assortiment op dit gebied moest je toch naar de speciaalzaken. Daar zijn er Geschenkenhuis met daarnaast de Super. Nu Groot Wallenburgh. enkele van geweest in Scherpenzeel. Natuurlijk herinnert iedereen zich nog de winkel van Werner die alweer ruim twee jaar geleden gesloten is en waar al eerder over is geschreven op deze plaats, maar wie weet nog dat midden in het dorp het winkeltje van Celia den Hartog was gevestigd? Naast aan de ene kant de openbare school en aan de andere kant schoenmaker Van der Zijden heeft Celia al voor de oorlog tot eind jaren zestig allerlei snuisterijen, speelgoed en huishoudelijke artikelen verkocht. Celia is in 1969 overleden. Twee huizen verderop verkocht Van den Ham in zijn Kleine Bazar al sinds 1924 speelgoed, galanterieën en ook meubels. Bij de herinrichting van het centrum van ons dorp zijn deze winkelpanden verdwenen. Dat is ook gebeurd met de eerste winkel van Henny van Hussel-Wesselink. Zij is de dochter van Cornelis (Cees) Wesselink en Jannetje Meerveld. Cees Wesselink die in 1903 is geboren, groeit op in Veenendaal.   Als hij bij smederij Berendse gaat werken, komt hij naar Scherpenzeel en vindt hij bij Evert Boom aan de Lambalgerkeerkade een kosthuis. In 1923 trouwt hij met Jannetje Meerveld uit de Achterstraat. Het jonge echtpaar vestigt zich in de Dorpsstraat. In 1925 wordt zoon Geert geboren en in 1930 ziet dochter Henny het levenslicht. Enkele jaren later, in 1935, verhuist het gezin naar het pand dat stond op de plaats waar nu de Vijverlaan uitmondt op de Dorpsstraat. ’t Geschenkenhuis Henny. In 1939 besluit Cees Wesselink voor zichzelf te beginnen en middenstander te worden. Winkeliers heetten vroeger middenstanders. Ze vormden samen met de ambachtslieden zoals schoenmakers de middenstand tussen de arbeidersklasse en de hogere burgerij. De middenstanders waren eigen baas, konden hun eigen werktijden bepalen, die meestal langer waren dan die van arbeiders. Cees vraagt een vergunning aan voor het oprichten van een smederij, waarin geplaatst zullen worden een boormachine, draaibank, lasapparaat en vier elektromotoren. Achter het huis wordt een smederij gebouwd. Tegelijkertijd begint het echtpaar Wesselink in het voorste gedeelte van het woonhuis een winkel in huishoudelijke artikelen en galanterieën. Galanterieën zijn aan de mode onderhevige   snuisterijen zoals lampen en beeldjes. Terwijl Cees in de smederij werkt, neemt zijn echtgenote de honneurs waar in de winkel. De winkel is aanvankelijk een filiaal van Diepeveen uit Veenendaal die ook kachels verkoopt. Voor de evacuatie in mei 1940 worden de waardevolle artikelen uit de winkel door Diepeveen meegenomen en naar Veenendaal gebracht. Hoewel Scherpenzeel in de eerste dagen van de oorlog voor een groot deel wordt verwoest, blijft het pand van familie Wesselink gespaard. Zo goed en zo kwaad als het gaat proberen Cees en Jannetje in deze moeilijke periode de zaak op te bouwen. Cees wordt later in de oorlog samen met zijn zoon door de Duitsers opgepakt en in Den Haag gevangen gezet en mishandeld. Als door een wonder wordt hij enkele maanden later vrijgesproken en ook zijn zoon komt op vrije voeten. Ten gevolge van de mishandeling kan Cees de smederij niet langer voortzetten. Pand dat in 1972 is gesloopt. Uitmonding Vijverlaan op Dorpsstraat.

 

  Buurman, sigarenboer en kapper Kluwen verhuist in 1942 naar de overkant. Het huis wordt daarna een aantal jaren door de families Kros en Lorjee uit Rotterdam bewoond. Familie Lorjee keert na de oorlog terug naar Rotterdam en Jan Vermeulen (van de Hertog van Gelre) betrekt een gedeelte van de woning. Eind jaren veertig als Kros en Vermeulen zijn verhuisd, vestigt familie Wesselink zich in het vrijgekomen huis van de buren, omdat het groter is en daardoor meer mogelijkheden biedt om de winkel en het assortiment verder uit te breiden. Vanaf die tijd helpt ook Henny steeds vaker in de winkel. Daarvoor heeft ze als naaister in ateliers in Rhenen en Zeist gewerkt en zelfs nog enige tijd bij de Postcheque- en Girodienst in Den Haag. De oude winkel wordt weer als woonhuis ingericht en bewoond door familie Molleman en weer later door mejuffrouw Jansje Valkenburg. Inkopen voor de winkel worden o.a. gedaan bij Bongers in Nijmegen en Jonkers in Tiel.

Henny van Hussel-Wesselink. In 1955 trouwt Henny met Wout van Hussel uit Leersum, die buschauffeur is bij de NBM. Ze gaan bij de ouders van Henny inwonen en krijgen twee kinderen. Cornelis Wesselink overlijdt in 1965 waarna Henny de zaak van haar ouders overneemt. Kort daarna vat de gemeente het plan op om de Vijverlaan door te trekken naar de Dorpsstraat. De consequentie daarvan is, dat het dubbele pand waarin ook de winkel en het woonhuis van familie Van Hussel-Wesselink is gevestigd, moet worden gesloopt. Ondanks protesten en een zeven jaar durende strijd wordt het plan in 1972 ten uitvoer gebracht. Ook de winkels en woonhuizen die op de plaats waar nu Super De Boer is, zijn toen gesloopt. Voorheen waren daar o.a. Goldstein (kruidenierswaren, vis, fruit en groenten), loodgieter Steinman en de kruidenierszaak van Kuijpers gevestigd, terwijl ook Wallet in dat pand zijn zaak in automaterialen heeft gehad. Noodgedwongen moet worden verhuisd naar een pand dat is gelegen op de hoek van de Dorpsstraat en de Glashorst en dat tijdens de wederopbouw in 1941 is gebouwd. Voorheen heeft hier de manufacturenzaak van Krop-de Ruiter gezeten, die in 1970 naar een naastgelegen winkel is gegaan. De winkel wordt grondig verbouwd en van drie ruimtes wordt één  Producten van Sola in de nieuwe winkel, 1972. grote winkelruimte gemaakt. Op 26 april 1972 opent de echtgenote van burgemeester Heij de nieuwe zaak. De winkel krijgt de toepasselijke naam ’t Geschenkenhuis ‘Henny’. Familie Van Hussel gaat boven de winkel wonen. Ter gelegenheid van de opening krijgen klanten bij aankoop van artikelen ter waarde van 5 gulden of meer een kop en schotel cadeau. Elke 65+er krijgt deze attentie zelfs zonder dat er iets besteed hoeft te worden in de winkel. Op de benedenverdieping wordt na een ingrijpende verbouwing een prachtige winkel gerealiseerd. Duizend en één artikelen staan in de winkel uitgestald, letterlijk van kristal tot muizenval. In Scherpenzeel heeft ’t Geschenkenhuis het alleenrecht voor de verkoop van Sola producten, hetzelfde geldt voor Werner maar dan voor het merk Gero. Beide bestekfabrikanten komen oorspronkelijk uit Zeist. Gero is in 1909 opgericht en wordt aanvankelijk door twee compagnons geleid. Na een ruzie verlaat één van beiden Gero noodgedwongen. In 1922 opent hij een nieuwe fabriek. Om zijn concurrent een hak te zetten, probeert hij de naam Gerowee (Gero o wee) in te voeren. Dat wordt hem verboden. Aan Sola, afkomstig van het Franse soleil, kleven geen bezwaren. Als Wout van Hussel in 1976 plotseling overlijdt, staat Henny er nagenoeg alleen voor. Haar moeder, die bij haar inwoont, vangt uit school de kinderen op, zodat Henny de winkel zelfstandig kan voortzetten. Alle voorkomende werkzaamheden die bij het exploiteren van de winkel horen heeft Henny altijd zonder personeel gedaan.
In 1989 bestaat de zaak 50 jaar. Niet lang daarna besluit Henny ’t Geschenkenhuis te sluiten. Haar schoonzoon begint in het pand een muziekschool die daar tot op de dag van vandaag is gevestigd.