JEUGDHERINNERINGEN

Onderlest vroeg iemand mien: “Van Setten wiet jie gien stukie te schrieven over ’t Schaar’pezîl van vroeger?” Ik zei: “Jao, ik wiet nog wel een gebeurtenis uut mien jonge jaoren die ik nooit zal vergeten.”

 As jong hiel ik veul van bleuiende bloemen. Mien breur en ik hadden allebei een tuuntje achter ‘t huus. ‘t Mooiste vonden wij een waterval d’r bie, een grote bus waor as ‘t waoter uutsiepelde en aangekleed met cintels van ‘t smidsvuur uut de smederij van mien vaoder. Iets van die bloemenliefhebberij zie je nog aan de Industrielaan, woar as ik altied mee bezig bin geweest.

Onze buurvrouw toen, an de Holevoet, had al een heel mooi parkje mit balsemien (wie kent ze nog?). Op een keer zee ik tegen heur: “Ik weet wat moois, as we om ‘t parkje nou ’s un sierrand van wilgenteeën maken.” Dat vond ze best.

Ik ging op pad mit de hiep in de hand de Smitssteeg (nu Willaerlaan) af. En ja hoor, ik vond een mooi plekkie, waor ik veul teeën kon hakken. Toen ik daor druk mee bezig was, stond opeens de boswachter achter mie. “Jochie, wiet jie wel dat jie op verboden grond bin en ok nog hout stelen! Ook riep hij tegen me: “Van wie bin jie d’r één? Ik zei: “Van Van Setten, de smid.” Een proces-verbaal volgde met de aanklacht op verboden grond lopen en hout stelen.

 Na een paor weken – ‘t parkje was heel mooi geworden met al die boogies – wier op een middag nao schooltied bij ons op de veurdeur geklopt (een bel hadden we toen nog niet). Daor stond een deftige meneer met een tas onder de arm, hij moest de jonge heer Van Setten spreken. Ik mos drek thuus kommen. Daor stond een vreemde meneer al op me te wachten in de veurkamer. Eén vraog herinner ik me nog: of ik een spaarpot had. Ja die had ik, met wat arme centjes. Mien vader was in ene mien adv’kaot en zee tegen de kinderrechter, dat ‘t in ‘t daarp tr’ditie was, dat men ongevraogd teeën ging snijen om bonestaken vast te binden. De veroordeling volgde: 50 cent boete, met twee jaor proeftijd. ‘t argste voor mie was, dat ik de opgelegde boete zelf op ’t kasteel mos gaon brengen.

De volgende dag nao schooltied mos ik de zware gang maken naor ’t k’stîl, mit twee kwartjes in de hand. Wat dat voor me betekende om zo maor ‘t hek binnen te lopen, kan gin mens zich noe nog een voorstelling van maken. Direkt na de ingang zag ik de oranjerie mit al die mooie, hoge palmen  en andere boompies in grote houten kuipen. Dan was daar ‘t brede bordes naar ‘t k’astîl. Bij elke trede bonkte ut hartje mie in de keel. Bij de druk op de bel ging een schel geluid door de hal. Daor kwam de huisknecht vraogen wat of ik wou. Bedeesd kwam er uit, of ik mevrouw mog spreken. Nao effe wachtten kwam mevrouw en vroeg: “Wat is er jong mens?” nao mien boodschap te hebben overgebracht, werd ik zo maor weggestuurd. Mevrouw wilde de boetedoening niet aannemen. Wat men thuus met ‘t weer mee teruggebrachte boetegeld ‘t gedaon, wiet ik nie meer.

Dit gebeuren is mien altijd bijgebleven, geloof me. As ik noe op zondagmiddag langs ‘t huus loop, komt meestal de herinnering van dit jeugdgebeuren weer boven. As ik voor een boodschap op ‘t gemeentehuus kom, kan ik nog haast niet geloven dat we allemaol zo maor ‘t hek binnen mogen lopen en ik de moeders met de kienders de eendjes zie voeren.

Een geboren en getogen Scherpenzeler


OVER DE HEG

‘k Kreeg v’rleje wèèk ‘n boekkie opgestùrd ván èèn ùt Schààrepezèèl, of, zoàs ze ‘t dùk zèège, Schààrepedààrep. ‘Noe begriep ‘k joe’, hìt ‘t. Nouw vein ‘k ‘t ál biezonder às d’r èèn ùt Schààrepedààrep ‘n boekkie schrèft, màr nog mooier is dà dà boekkie helemaol geschreve‘n is in ‘t Schààrepezèèlse dialec. Dà ‘s nouw ‘n mooi veurbèèld ván ‘Ik doch ‘t, en jij dee ‘t’. ‘k Hèt al dukker gedoch over ‘n boekkie in ‘t Vèèns, màr hij hèt ‘r èèn op z’n Schààrepezèèls geschreve. Dà lèk op veul punte ‘n hele kwàk op ‘t Vèèns, ál ‘jieje‘n en joewe’ zo daor meer ‘n bietjie. ‘t Is ‘n bietjie mààwereger, zogezààid, ‘t lààit ietsie meer tege‘n ‘t dialecàn dà ze op de Vèèluwe praote.

‘t Leuke d’r ván is, dà d’n schrààiver, Jan Dorrestijn, p’rbeer om z’n lèèzers ‘t dialec echt te lere. D’r zitte tips in vùr d’n ùtspraok, veul ampárte woorde die in ‘t Schààrepezèèls (en v’rschààie òk in ‘t Vèèns) veurkomme‘n en d’r bin òk ‘n kwák oefeninchies om Schààrepezèèls te lere praote. ‘k Gaoi ‘t zeker lèèze, dà kán ‘k ‘ie v’rzekere.

Zo’n boekkie, da’s heellicht vùr minse die ‘t Vèèns ‘n bietjie wille lere‘n òk hee bár leuk. Want ‘k zee ‘t ál, d’r bin ‘n hele kwák dinge’n die krèk álèèns bin. In die zin kán ‘k ‘t iederèèn d’rèk ànraoie’n om te kope. ‘t Is ùtgegeve dùr d’n Historiese V’rèèneging Schààrepezèèl, de leje d’rván krege’n ‘t graotus, màr wie ‘t wil kope kán terech bij de boekhààndels in Schààrepezèèl. Vùr zeuveneneenhálleve gulde bì’j de mán, dà’s gien geld.

Boveneinder.(pseudoniem voor E. Davelaar)

Lid worden?

Oud Scherpenzeel heeft al 981 !!! leden! Lid worden van "Oud Scherpenzeel"? Kosten lidmaatschap per jaar: € 17,50 Ja, ik wil lid worden!