Terugblik op station Woudenberg – Scherpenzeel

Terugblik op station Woudenberg-Scherpenzeel

In de media verschijnen steeds vaker berichten over de reactivering van de spoorlijn Amersfoort-Veenendaal. Ook in deze krant konden we hierover onlangs lezen. Verschillende politieke partijen en reizigersorganisatie Rover maken zich sterk om dit plan te realiseren. Ook Veenendaal en Rhenen zouden graag zien dat de lijn weer nieuw leven wordt ingeblazen. Oud Scherpenzeel duikt in de geschiedenis van station Woudenberg-Scherpenzeel dat aan deze spoorlijn lag.

Op 17 februari 1886 wordt de spoorverbinding Amersfoort-Kesteren feestelijk in gebruik genomen. Aan het begin van de middag arriveert een trein, met daarin vele hoogwaardigheidsbekleders waaronder de ministers van Waterstaat en Binnenlandse Zaken, bij Halte Woudenberg. Zo wordt station Woudenberg-Scherpenzeel in die tijd ook genoemd. Het glas wordt geheven, een muziekgezelschap speelt een vrolijke noot en naast de vele inwoners uit beide dorpen is de ruiterij uit Scherpenzeel vertegenwoordigd. Dat een van de paarden door het ijs van een bevroren sloot zakt en met moeite kan worden gered, mag de pret niet drukken. De schoolkinderen hebben die dag vrij en vermaken zich met door het feestcomité georganiseerde spelletjes. Ook doen zij zich tegoed aan traktaties. ’s Avonds is er een fakkeloptocht. Voor de ”mingegoeden” van beide woonplaatsen wordt door de “meergegoeden”, de diaconie en de gemeentebesturen voor de gelegenheid extra voedsel en brandstof verstrekt. Bij het station staat het Stationskoffiehuis van de familie Schimmel dat door dezelfde aannemer als het stationsgebouw is gebouwd. Uiteraard voor rekening van de heer Schimmel.

De volgende dag begint de normale dienstregeling. Dagelijks stoppen 5 stoomtreinen op station Woudenberg-Scherpenzeel, dat op de grens van twee provincies ligt. Per dag stappen hier gemiddeld enkele tientallen reizigers op de trein. Aan een treinreis vanaf dit station gaat een wandeling van ongeveer een half uur vooraf. De omnibus van Gebrs. Ten Broek is vanaf de twintiger jaren van de vorige eeuw een geduchte concurrent van de trein. Deze vertrekt meerdere malen per dag vanaf de Holevoet naar Amersfoort. Van de busvervoerders hebben de spoorwegen langs het traject veel hinder. In 1936 gaan er zelfs stemmen op het personenvervoer te beëindigen. Zo ver is het toen nog niet gekomen.

In de nacht van 10 op 11 mei 1940 worden de inwoners van Scherpenzeel met zeven treinen vanaf het station naar Noord-Holland geëvacueerd. Aan het personenvervoer op dit traject komt in 1945 een einde, als de brug over de Rijn voor de tweede keer wordt vernield door oorlogshandelingen. In 1981 is er nog een keer een toeloop van tienduizenden bezoekers op het station als de manifestatie “Stoom’81” wordt gehouden. Tijdens dit evenement kunnen reizigers per stoomtrein naar Amersfoort en weer terug.

Naast het personenvervoer vervult het emplacement ook een belangrijke functie in het goederentransport. Er zijn verschillende opslagloodsen en een militaire losplaats. In de vooroorlogse jaren worden kolen op het station aangevoerd en opgeslagen om van hieruit te worden uitgevent door de lokale kolenboeren. Gedurende de oorlogsjaren voeren de Duitsers er munitie aan. Ook de Coöperatie in Woudenberg maakt lange tijd veelvuldig gebruik van de aan- en afvoermogelijkheden die het station biedt, terwijl de Firma Nefkens er jarenlang autotreinen met Peugeots naar toe laat rijden. In 1972 wordt het station gesloten voor wagenladingen. Alleen wagens met gas en oude ballast zijn er hierna nog te zien.

Al in 1948 worden de eerste gebouwen van het stationscomplex afgebroken. Ten behoeve van Koopmans meelfabrieken wordt in 1957 een ander deel gesloopt. In 1981 is het spoor richting Veenendaal weggehaald, en eind jaren 80 begin jaren 90 verdwijnt het complete emplacement. Alleen het verwaarloosde restant van het stationsgebouw en wachterswoning 40 herinneren ons nog aan het station.

Zullen de plannen om een light rail op het voormalige tracé aan te leggen gerealiseerd worden en zal dit ooit leiden tot het opnieuw in gebruik nemen van station Woudenberg-Scherpenzeel? De tijd zal het leren.