Blik op Oud Scherpenzeel

Opening en Open Huis tijdens Monumentendag.

 

Regelmatig publiceert Oud-Scherpenzeel artikelen over de geschiedenis van Scherpenzeel in deze krant. Vandaag richt zij de schijnwerpers op zichzelf. Dit jaar bestaat de Vereniging 40 jaar. Op zaterdag 13 september, tijdens Open Monumentendag,  wordt dit jubileum extra luister bijgezet door de opening van het vernieuwde en uitgebreide documentatiecentrum van de Vereniging Oud-Scherpenzeel in het Koetshuis. Voldoende reden om terug te blikken op de geschiedenis van de Vereniging en u te vertellen over de activiteiten die jaarlijks worden georganiseerd. Ook kunt u lezen wat er zoal in het documentatiecentrum te vinden en te doen is.

 

In de jaren zestig ging het economisch gezien steeds beter met Nederland. Niet in de laatste plaats door de vondst van aardgas in Slochteren. Ontwikkelingen op allerlei terreinen voltrokken zich in sneltreinvaart, ook in Scherpenzeel. Scherpenzeel breidde sterk uit en nieuwe woonwijken als Plan Zuid, het Doornboomspark en de Proeftuin verrezen. Verschillende woningen en winkels die tijdens de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog waren gebouwd werden al weer gemoderniseerd. De komst van een ULO-school en het verdwijnen van de Landbouwschool waren illustratief voor het veranderende karakter van ons dorp, niet langer was Scherpenzeel een typisch agrarische gemeente. Toen in 1964 plannen voor de bouw van een bejaardencentrum op de Dorpsweide, de plaats waar altijd volksfeesten  werden gevierd, openbaar werden gemaakt, deed dierenarts Stotijn in de Holevoet (de voorloper van deze krant) een oproep voor de oprichting van een Vereniging Oud-Scherpenzeel. Niet om de plannen te dwarsbomen, want hij had begrip voor de situatie, maar wel om ervoor te zorgen dat niet alles wat in het verleden in Scherpenzeel was verwezenlijkt  teniet werd gedaan door de snel veranderende maatschappij.

De oproep was niet aan dovemansoren gericht, want in 1966 werden de eerste bijeenkomsten van de Vereniging in oprichting gehouden, waarbij o.a. burgemeester Hoytema van Konijnenburg en Johan Lagerweij aanwezig waren. Dit leidde uiteindelijk tot de oprichting van de Vereniging Oud-Scherpenzeel op 25 maart 1968. Er waren toen 12 leden. Voorzitter werd de heer Laansma. Het doel van de Vereniging staat in de statuten als volgt omschreven: “Het wekken van belangstelling voor, het verbreiden van de kennis van en het stimuleren van het onderzoek naar de geschiedenis van Scherpenzeel, het verzamelen van historische gegevens en voorwerpen, betrekking hebbend op Scherpenzeel en het medewerken aan het behoud van historische monumenten en karakteristieke plaatsen aldaar”.

 

Verenigingsactiviteiten.

Dierenarts Stotijn en burgemeester Hoytema van Konijnenburg hadden zich in het verleden al verdienstelijk gemaakt met publicaties over de geschiedenis van ons dorp. Hierna zijn nog vele uitgaven in samenwerking met en door de Vereniging Oud-Scherpenzeel over de geschiedenis van Scherpenzeel verschenen, welke allemaal in het documentatiecentrum zijn te vinden.

Sinds 1988 geeft de Vereniging vier keer per jaar een eigen verenigingsblad voor de leden uit waarin artikelen over de historie van ons dorp worden gepubliceerd. In juni dit jaar is een speciaal jubileumnummer uitgegeven, terwijl binnenkort ter gelegenheid van het 40-jarige bestaan een oorlogsdagboek van een bekende Scherpenzeler als jubileumgeschenk aan de leden wordt gegeven.

Naast de al eerder genoemde taken houdt Oud-Scherpenzeel zich ook bezig met een aantal neventaken. Zo is de Stichting Grebbelinie in het Vizier mede vanuit Vereniging Oud-Scherpenzeel ontstaan. Ook participeert de Vereniging in de Scherpenzeelse monumentencommissie en is zij mede-organisator van de jaarlijkse Open Monumentendag.

Elk jaar organiseert Oud-Scherpenzeel minimaal vijf activiteiten voor haar leden, die vanzelfsprekend voor een belangrijk deel in het kader staan van de historie van Scherpenzeel. Zo wordt jaarlijks een bedrijfsexcursie naar een Scherpenzeelse onderneming gehouden, waarbij de geschiedenis van het bedrijf centraal staat. In het komend najaar staat een excursie naar de WSB op het programma. Dit Scherpenzeelse bedrijf, dat zich bezighoudt met interieurbouw, bestaat dit jaar 50 jaar. In oktober zal tijdens een verenigingsavond een presentatie over de postgeschiedenis van Scherpenzeel worden verzorgd, terwijl eveneens op deze avond unieke historische foto’s over Scherpenzeel worden getoond. Over de postgeschiedenis van Scherpenzeel zal in november een boekje worden uitgegeven. Een andere activiteit is de jaarlijkse excursie in mei. Vorig jaar zijn de leden op bezoek geweest bij burgemeester Colijn in haar woning in Batenburg en dit jaar zijn zij door oud-Scherpenzeler Gerard Bakker, zoon van de voormalige Scherpenzeelse smid, in zijn huidige woonplaats Leiden rondgeleid. In juli is er onder leiding van een gids een wandeling over de Grebbelinie gemaakt die eindigde bij Hoeve De Beek. De Vereniging heeft ook een website waarop veel informatie over de geschiedenis van ons dorp te vinden is: www.oudscherpenzeel.nl.  Het is maar een greep uit de vele activiteiten die de Vereniging heeft georganiseerd en waar zij zich mee bezighoudt, maar die wel laat zien dat Oud-Scherpenzeel een actieve Vereniging is. Uiteraard is dit te danken aan de enthousiaste vrijwilligers en bestuursleden, waar er door de jaren heen velen van zijn geweest.

Hoewel de Vereniging trots is dat zij in haar bestaan is gegroeid van 12 naar 677 leden, hoopt zij toch in dit jubileumjaar het 700^e lid te mogen begroeten. Voor slechts €15,- per jaar bent u lid van een actieve vereniging en kunt u deelnemen aan verenigingsactiviteiten, terwijl u bovendien viermaal per jaar ons verenigingsblad krijgt. Als welkomstcadeau ontvangt ieder nieuw lid het door Oud-Scherpenzeel enkele jaren geleden uitgegeven boek van meester Schipper, Scherpenzeel rond 1900, terwijl u ook het jubileumgeschenk tegemoet kunt zien.

 

Documentatiecentrum.

In de beginjaren van de Vereniging had Oud-Scherpenzeel nog geen eigen onderkomen. Later is tijdelijk een ruimte in de kelder van Huis Scherpenzeel als verenigingsruimte gebruikt. Pas in 1993 neemt Oud-Scherpenzeel haar intrek in het Koetshuis. Enkele kleine ruimtes op de bovenverdieping van het Koetshuis werden in gebruik genomen als documentatiecentrum. Oude voorwerpen werden op een gedeelte van de zolder geïnventariseerd en opgeslagen. Steeds meer documenten, foto’s en voorwerpen zorgden ervoor dat de beschikbare ruimte onvoldoende was geworden. Bovendien was de toegankelijkheid van het documentatiecentrum een probleem, aangezien alle activiteiten op de bovenverdieping plaatsvonden. Vorig jaar kreeg Vereniging Oud-Scherpenzeel de mogelijkheid om extra ruimte in het Koetshuis te huren van de huidige eigenaar, Stichting Geldersche Kasteelen. In februari heeft de ledenvergadering unaniem ingestemd met het voorstel om de aangeboden vertrekken te huren. Door een geringe contributieverhoging en een structurele financiële bijdrage van de Gemeente Scherpenzeel konden de plannen gerealiseerd worden en werd de huurovereenkomst gesloten. Nu heeft Oud-Scherpenzeel ook de beschikking over de ruimte waar voorheen het politiebureau was gevestigd. Hier zullen bezoekers ontvangen worden en kunnen zij de uitgebreide fotocollectie voortaan bekijken. Inmiddels heeft de Vereniging ruim 10.000 foto’s waarvan er meer dan 8000 zijn gedigitaliseerd en gearchiveerd waardoor zij makkelijk met behulp van zoekwoorden in de computer zijn te vinden. Ook zullen beneden oude foto’s en voorwerpen rond wisselende thema’s worden geëxposeerd. Boven bevinden zich vertrekken voor genealogisch onderzoek en is een uitgebreid papieren archief waarin ook oude Scherpenzeelse Kranten te vinden zijn. Bovendien zijn hier oude gedigitaliseerde kranten te doorzoeken. De ruimte voor de opslag van oude voorwerpen is eveneens uitgebreid en hierdoor overzichtelijker geworden.

In het documentatiecentrum kunnen bezoekers in het winterseizoen elke dinsdagavond terecht voor genealogisch onderzoek, het bekijken van de fotocollectie, het snuffelen in de bibliotheek met publicaties over Scherpenzeel en omgeving, het neuzen in het thema- en knipselarchief, het bewonderen van oude voorwerpen of gewoon gezellig andere Scherpenzelers ontmoeten onder het genot van een kopje koffie.

Kortom, het documentatiecentrum heeft een ware metamorfose ondergaan. De afgelopen maanden is er hard gewerkt en het resultaat mag er zijn mede dankzij de medewerking van vrijwilligers en verschillende bedrijven die veelal belangeloos hun steentje hebben bijgedragen.

 

Opening en Open Huis.

Tijdens Open Monumentendag op zaterdag 13 september zal burgemeester J.J.H.Colijn-de Raat om 10.30 uur het documentatiecentrum in het Koetshuis feestelijk heropenen, waarna het  tot 16.00 uur door iedereen te bezichtigen is. Verenigingsleden zullen u de mogelijkheden van historisch onderzoek in het documentatiecentrum laten zien, terwijl u ook vrijblijvend  fotoboeken, andere documenten en geschriften kunt bekijken. In het kader van Open Monumentendag zal ook keukengerei uit grootmoederstijd geëxposeerd worden. U bent van harte uitgenodigd een kijkje te komen nemen in het vernieuwde documentatiecentrum in het Koetshuis.